Zoen Niet Zomaar Iemand

 

Zoen.Niet .Zomaar.Iemand

Tekenaar: Revel Sandrine
Scenarist: Sowa Marzena
Uitgeverij: Blloan

Een cinemazaaltje in Rusland. De zaal zit vol kinderen. Een jongetje heeft meer aandacht voor het leuke meisje dat naast hem zit en in vervoering is door de patriottische liefde van de kinderen op het scherm die Jozef Stalin verwelkomen. Het jongetje probeert het meisje te kussen. Het meisje schreeuwt het uit. Het licht floept aan en de film wordt stilgelegd. Het meisje wijst het jongetje aan. Het jongetje moet het gaan uitleggen bij de directeur. En zo leren we Victor kennen. Hij is een voorzichtig kritisch kind, nog een beetje bedeesd, maar zeker niet te beroerd om voor zijn — of veeleer zijn vaders — mening uit te komen. De appel valt niet ver van de boom want thuis voert zijn vader het hoge woord tegen al wat dictactoriaal is. Gevaarlijk voor zijn zoon want de directeur verlangt van hem dat hij een van de gedichten van zijn vader meeneemt. Zouden ze zo subversief zijn als vermoed? Ook in Victors klasje blijken de ideeën van zijn vader te zijn doorgesijpeld bij de kinderen. “Je mag alles denken, maar niet alles zeggen.” Zulke dingen. Terwijl men op school fanatiek probeert de kinderen burgerzin bij te brengen, bevindt Victor zich tussen twee vuren. Hij besluit dan maar zelf een gedicht te schrijven om zichzelf en zijn vader buiten schot te houden. Of hoe een niet eens gegeven kus verstrekkende gevolgen heeft.

Zoen Niet Zomaar Iemand portretteert op een luchtige manier wat het onderwijs min of meer betekende in het Rusland van tijdens de Koude Oorlog. Op een leeftijd waarop kinderen zich eigenlijk voornamelijk als kinderen horen te gedragen, wordt hun jeugdige ontwikkeling misbruikt voor indoctrinatie en het opsolferen van schuldgevoelens. Dit one-shot is evenwel niet opgevat als een historische kroniek. Het gaat niet om reactionaire daden en repressieve tegenkanting. De onschuld van Victor en zijn onopzettelijke zoektocht naar “de waarheid” domineert het verhaal. Alleen op het einde wordt het ineens belerend wanneer Victors vader zijn standpunten uitvoerig uitlegt aan zijn zoon en diens kameraden. Eigenlijk zegt de illustratie op de backcover: horen, zien, zwijgen… en voelen.

De Poolse Marzena Sowa bewees al in Marzi dat ze een open mind heeft en met verstand van zaken de dingen om haar heen kan herbekijken door de ogen van een kind. Zoen Niet Zomaar Iemand is ernstiger van toon, maar dat wordt danig gecounterd door de tekeningen van Sandrine Revel die zo uit een kinderboek komen. Met heldere trefzekerheid geeft ze een realistische miniwereld weer die kleurrijker oogt dan onze vooroordelen die we bij dit tijdperk en in deze omstandigheden zouden associëren.

Met Marzi oogstte Sowa internationale lof. Van ons mag Blloan gerust werk maken van een vertaling van de complete reeks die als integrale verscheen.

___________________________

___________________________