Afspraak in Nieuwpoort

Tekenaar: Adriaenssens Ivan
Scenarist: Adriaenssens Ivan
Uitgeverij :Lannoo

1 november 1974. Naar aloude gewoonte (sinds 1 november 1924) bezoekt George Sheldon Nieuwpoort. Hij heeft zijn kleinkinderen bij en begint te mijmeren over zijn belevenissen in “De Groote Oorlog”. Hij vertelt het verhaal van de afspraak die drie soldaten van respectievelijk Britse, Franse en Belgische afkomst maakten. Exact tien jaar na hun eerste ontmoeting zouden zij opnieuw afspreken in Nieuwpoort. Alvorens het zover zou komen, moesten ze natuurlijk eerst de strijd tegen de gemeenschappelijke vijand winnen. De Duitsers zouden nog vier jaar stand houden in een waanzinnige loopgravenoorlog die miljoenen doden zou eisen. Wie van de drie zou deze tragedie overleven en de afspraak in 1924 halen?

Herfst 2011… Er zijn geen Belgische oudstrijders van 1914 – 1918 meer in leven. De laatste mensen die de oorlog bewust meemaakten zijn vlotjes de honderd gepasseerd en waren destijds nog kinderen. Al wat ons rest zijn foto’s, gammele filmbeelden, duizenden naslagwerken en een tienvoud hiervan aan ooggetuigenverslagen, dagboeken en familiehistories. Om deze eerste wereldbrand levendig te houden in de gedachten van de huidige en komende generaties dient er dus werk gemaakt te worden van bevattelijke initiatieven die op de juiste manier de gemoederen weten te raken. Waarom niet in de vorm van een strip?

Dé grootmeester in dit genre kunnen we gerust Jacques Tardi noemen. Wereldwijd is zijn Loopgravenoorlog gelauwerd om zijn diep treffende, realistische oorlogsbeeld. Vandaag heeft hij er een metiergenoot bijgekregen die op zijn eigen manier een even treffend beeld weet te scheppen van wat onze overgrootouders zoal te verduren kregen. Ivan Petrus Adriaenssens brengt op zijn eigen manier de waanzin in beeld: de met kraters bezaaide slagvelden, de stukgeschoten dorpen en steden, de hallucinante toestanden in de loopgraven en de soms al even absurde bevelen van gezaghebbers die van geen hout pijlen meer wisten te maken. Wie betaalde de rekening? Jonge mannen in de kracht van hun leven, zoals Raoul Snoeck, Jean – Marie Philippe de Blic en Thomas Ernest Hulme. 128 pagina’s vostaan uiteraard niet om de levens van de drie hoofdrolspelers volledig uit de doeken te doen, maar dat hoeft ook geenszins. Het is treffender hun jeugd en tragische dood in beeld te brengen zoals dat in deze strip/graphic novel gebeurt. George Sheldon, de vierde soldaat, straalt een onmetelijke Weltschmerz uit en voelt zich schijnbaar schuldig voor het feit dat hij nog leeft. Zelfs na zestig jaar.

Als tekenaar was Ivan ons minder bekend. Het resultaat wist ons dan ook erg te verbazen. Enerzijds zijn er de prachtige decors. Het voelt allemaal zeer realistisch aan. Net als bij Tardi ontbreekt het in de personages een beetje aan levendigheid. De gelaatsuitdrukkingen zijn vaak van hetzelfde en ontbreken soms de nodige scherpte. Is dit bewust gedaan? Is dit gewoonweg de stijl van Ivan? Who cares?… De vlakke uitdrukkingen (tenzij van pijn) passen wonderwel in de gedesatureerde wereld van de slagvelden, het grijze bestaan van de soldaat in Flanders Fields. Er werd zoveel mogelijk kleur onttrokken om een zwart – witeffect te bekomen. Het beetje sepia dat nog overblijft, beklemtoont de uitzichtloosheid van de loopgravenoorlog.

Afspraak in Nieuwpoort is naar onze mening niet alleen verplichte literatuur voor de geschiedenislessen op school, het is een meesterwerk waarin een stripauteur toont wat hij allemaal in zijn mars heeft, en dat we gerust aan iedere striplezer durven aanraden.

___________________________