Yap

Tekenaar: Hendriks Mark
Scenarist: Hendriks Mark
Uitgever : De Bezige Bij, Oog & Blik

In 1938 vinden we lerares Tomoko terug op het Micronesische eiland Yap. Tijdens een lange fietstocht komt ze bij een kiosk waar ze zich laat fotograferen — en nemen — door de eigenaar ervan. Een kleine toelichting krijgt ze bij een grote ronde steen die op het eiland als betaalmiddel geldt. Ze is er zich nog niet van bewust dat de kiosk, de eigenaar en de ronde steen haar in een dol avontuur zal doen storten. Nadat ze verdwaald raakt en bij een stam eilandbewoners belandt, laat ze zich op sleeptouw nemen (of is het toch andersom?) door de inboorlingen. Een kostbare steen is bij hen gestolen en daar weet Tomoko dus meer van. Maar de kiosk vindt ze niet meteen terug. Een lange tocht langs de kusten van Yap en in de dichte jungles en mangroves die het eiland rijk zijn, is het gevolg.

Mark Hendriks verweeft een flinterdun verhaal met heel wat uiteenlopende wetenswaardigheden over het eiland Yap, Micronesië, de fauna en flora in de regio, de historische evolutie, de plaatselijke cultuur en folklore, het gebrek aan hygiëne, kortom alles en nog meer om het te doen doorgaan voor een reisgids met zelfs een doorsnede van een van Tomoko’s borsten erbovenop. Dat klinkt interessant en tot op een bepaald niveau is het dat ook, maar na verloop van tijd begint het “authentiek”-grapje en de vele onderbrekingen van het toch al eenvoudige verhaal je de keel uit te hangen. Aanvankelijk staan er in de encyclopedische teksten nog wat kleine grapjes, maar daarna lijkt Hendriks meer en meer de pedalen te verliezen net zoals Tomoko niet meer weet hoe ze zich tegenover de inboorlingen moet gedragen.

De eindconclusie is dat je je als bezoeker van een vreemde cultuur je eerst moet verdiepen in die cultuur en tradities om misverstanden en ongemakken te vermijden. Da’s een wijs besluit, maar het had anders of evenwichtiger verteld kunnen worden. Tegelijk haalt Hendriks zelf aan waar het probleem ligt. Eigenlijk wil hij enkel maar zo veel mogelijk over Yap vertellen. “Deze afbeelding bevat veel informatie. Neem de tijd om alles rustig te bestuderen. Het verhaal ‘loopt niet weg!'”, schrijft hij. Maar als de masochist in ons, die het niet kan laten àlles te lezen, het niet had opgegeven, liepen net wij weg van het verhaal. Bovendien bevatten de beschrijvende teksten erg veel taalfouten. Trema’s en samengestelde woorden zijn Hendriks blijkbaar volslagen onbekend. De volgende keer graag wat minder didactiek en meer verhaal. Met de tekeningen zit het sowieso goed. Hendriks speelt met water en inkt om in zwart-wit en talloze grijstinten en -vlekken een waarachtige exotische sfeer te scheppen met geloofwaardige landschappen.

___________________________