Persepolis

 

persepolis

Tekenaar: Satrapi Marjane
Scenarist: Satrapi Marjane
Uitgever : Satrapi Marjane

Bij Atlas verscheen de integrale editie van het vierluik Persepolis dat sinds z’n ontstaan stormenderhand de wereld innam en overal lof en complimenten oogstte. Ook bij de lezers van De Stripspeciaal-Zaak, getuige de uitslagen in de top 10’en van het jaar. Hieronder staat een herneming van oudere besprekingen of kattenbelletjes.

(bij deel 1)

Een stripverhaal getekend door een Iraanse vrouw. Je komt het niet elke dag tegen. Iran is nu niet meteen het mekka van het stripverhaal. En vrouwen kunnen er, om het zacht uit te drukken, niet echt genieten van veel vrijheid. Daarom verhuisde Marjane Satrapi naar Frankrijk om er te studeren en te tekenen. En dit laatste met succes. Met haar autobiografische reeks Persepolis won ze twee jaar achter elkaar een prijs op het stripfestival van Angoulême.

Marjane is tien jaar wanneer de bloedige opstand tegen de sjah begint. Ook haar rijke en moderne ouders betogen tegen de beknotting van de vrijheid en het opsluiten van mensen met linkse ideeën. De sjah bezwijkt onder de druk en treedt af. De vrijgelaten gevangenen, waaronder een oom van Marjane, vertellen gruwelijke verhalen over de folterpraktijken van het gevallen regime. Maar wanneer in 1979 Ruhollah Khomeiny aan de macht komt, wordt snel duidelijk dat de nachtmerrie nog lang niet voorbij is.

Dit lijkt allemaal zware kost. Toch is het zeker geen deprimerende strip. Satrapi loopt niet te koop met wat ze allemaal heeft meegemaakt. Ze is vooral een boeiend verteller. Pijnlijke en aangrijpende ervaringen wisselt ze af met humor en dat maakt Persepolis meer dan leesbaar. Het was David B. die Satrapi ervan overtuigde om Persepolis te tekenen. Hijzelf maakte al furore met zijn eigen autobiografische reeks L’Ascension du Haut Mal. En het moet gezegd, de tekenstijl van Satrapi is duidelijk beïnvloed door David B.: zwart-wit tekeningen, tot de essentie herleid, want het verhaal primeert.

Wij durven het nu al zeggen: Persepolis is een stripklassieker in spe en in een utopische wereld zou het ook nog eens een commerciële hoogvlieger zijn.

(bij deel 2)

Als de marketingmensen van uitgeverij Atlas meer kaas hadden gegeten van hun job dan hadden zij geweten dat je dus nooit met een groene cover moet uitpakken. Om een of andere kleur-psychologische reden laten mensen strips, boeken, cd’s, enz. met overwegend groene covers liever links liggen. Gelukkig moet Persepolis het van een overtuigende inhoud hebben, in zwart-wit! Men zegge het voort…

Dit tweede deel is, eum, brandend actueel. Denk maar aan de zelfverbrandingen van Iraanse migranten in Parijs en elders en de onverklaarde nucleaire plannen van het land aan de Perzische Golf. Je zou daardoor totààl verkeerd kunnen denken dat Iran weer zo’n moslimextremistisch land is, terwijl de beklijvende maar net zo goed ook luchtige, ja zelfs grappige anekdotiek van rasvertelster Marjane Satrapi jou net het tegenovergestelde poogt wijs te maken of tenminste duidelijk wil maken dat het over mensen gaat. In haar jeugdjaren luisterde ze net zo graag naar Michael Jackson of Kim Wilde als de meiden uit onze jeugd. Hier werd dat zonder probleem getolereerd. In Iran hadden Khomeiny en zijn strenge islamitische garde toen echter de touwtjes in handen en stond de oorlog tegen Irak voor de deur. Hoe Marjane daar tegen fulmineert of het lijdzaam moet ondergaan kan je lezen in dit tweede deel met een hard te verteren voorlopig einde. Het verheugende nieuws dan weer is dat het vierluik Persepolis weldra in — of all places — de Verenigde Staten zal verschijnen.

(bij deel 3)

Weinig goed nieuws lijkt te komen uit Iran de laatste decennia. De recente aardbevingen in Bam bevestigen dat nog maar eens. Maar slecht nieuws heeft bij artiesten al veel vaker geleid tot hun beste werk.

In Persepolis 3 buigt Satrapi zich over haar confrontatie met het ware westen nadat ze uit voorzorg Iran moest verlaten. Ze komt terecht in Oostenrijk bij een vriendin van haar moeder, in een wereld die de hare niet is. Al snel komt ze in aanraking met racisme, drugs, gratuite seks en het idee dat ze een te grote kont heeft. Foute vrienden en bedrog doen haar op straat belanden wat bijna fataal afloopt.

De gedoseerde maar raak gekozen anekdotiek zorgt ervoor dat dit een verbijsterend meeslepend auteurswerk is zonder dat het in een zwaar op de maag liggend politiek pamflet vervalt. Deel 3 is het voorlaatste deel van één van de allerbeste autobiografische reeksen van de laatste jaren, wereldwijd! Hoe Satrapi dit ooit zal weten te overtreffen, is een vraag die we haar niet willen stellen.

(bij deel 4)

Hoe moeilijk het Iraanse meisje Satrapi het had in haar jeugd kon je al lezen in de vorige autobiografische delen. In het vorige deel werd ze vrouw en in dit afsluitende deel ligt de basis van haar huidige leven, inclusief een geflopt huwelijk. Maar hoe erg sommige gebeurtenissen ook lijken, nog moeilijker heeft ze het om de striplezer ervan te overtuigen dat er achter de simplistische tekeningen een triest verhaal schuilt, nochtans voldoende gecompenseerd met amusante anekdotes.

___________________________

___________________________

___________________________